انتخاب کفش مهم است!

قدمت کفش در ایران به 4500 سال قبل برمی‌ گردد. آن ‌وقت‌ها پاپوشی‌ در ایران استفاده می ‌شد که به آن "غوشنگ" می‌ گفتند. بعد از آن نوبت چارق بود که آثارش را در نقوش باقی مانده تخت جمشید می ‌بینیم. کفش در آن زمان، محصولی نرم، سبک، راحت و با کیفیتی مرغوب بود اما تولید کفش در ایران و جهان، بعد از صنعتی شدن، سمت و سوی دیگری را در پیش گرفت. امروزه هم با واردات انواع و اقسام کفش‌های موسوم به "چینی" قضیه بغرنج‌تر شده است.

 

 به اعتقاد متخصصان، شروع بسیاری از بیماری‌های عضلانی اسکلتی، از آزارهایی است که به کف پا یا نواحی دیگر آن وارد می‌ شود .متأسفانه در کشور ما، فرهنگ اهمیت دادن به انتخاب کفش، بسیار پایین است. بیشتر افراد به همان اندازه‌ای که به انتخاب لباس، اهمیت می ‌دهند، در انتخاب کفش دقیق نیستند. بسیاری از بیماری‌ها و دردهای مزمن سیستم عضلانی اسکلتی، با انجام کارهای ساده مانند یک تغییر نگرش، آموزش اولیه و ورزش ابتدایی قابل اصلاح و درمان هستند.

انتخاب کفش:

دقت در انتخاب کفش و توجه به رعایت اصول استاندارد در تولید آن، یکی از ضروری ‌ترین نیازهای حفظ سلامت افراد بوده و باید توجه بیشتری به آن بشود. وقتی برای خرید کفش، به مغازه‌ای می ‌روید با صدها نوع کفش‌ در مدل‌ها و رنگ‌های گوناگون مواجه می‌ شوید که بنا به ادعای فروشنده همگی آخرین مدل‌های روز بوده و کیفیتی مرغوب دارند. انتخاب کفش در وهله اول، باید بر اساس نوع استفاده‌ای که از آن می ‌شود، صورت بگیرد. همانطور که زمستان، کفش مخصوص خودش و تابستان، کفش مخصوص خودش را دارد. همچنین بعضی از مشاغل، کفش‌های مخصوص خودشان را می‌ خواهند. مثل بعضی از کفش‌های مخصوص(کفش ایمنی) که در کارگاه‌ها استفاده می‌ شود، یا کفش‌های ورزشی که حتی درباره آنها نیز بر اساس نوع ورزش، انتخاب کفش تغییر می‌ کند. در واقع این، به نوع نگاه خریدار برمی‌ گردد و اینکه او چقدر به سلامت خود اهمیت می ‌دهد و چقدر از حق و حقوق خودش، آگاه است.

کفش استاندارد: یک کفش استاندارد، سه مشخصه بارز دارد

1) جنس خوب

2) پاشنه استاندارد

3) قالب و پنجه استاندارد

اجزای کفش:

1- رویه کفش: رویه بیشتر کفش‌های موجود در بازار، از دو جنس مختلف است. آنها یا رویه‌ای از چرم طبیعی دارند یا از پلاستیک و چرم مصنوعی تهیه می ‌شوند. به تازگی هم بعضی از تولید کنندگان کفش، اقدام به زدن اسپری بوی چرم طبیعی به چرم‌های مصنوعی کرده و خریداران را در انتخاب محصول با مشکل مواجه می‌ کنند.

چرم طبیعی، به علت دارا بودن منافذ طبیعی در بافتش، امکان تبادل هوا میان بیرون وداخل کفش را فراهم آورده و به اصطلاح،باعث تنفس پا می ‌شود. به همین دلیل ساده، بهترین رویه برای کفش، همان رویه چرم طبیعی است. رویه مصنوعی به علت عدم تبادل هوا، باعث بوی بد پا و عرق کردن بیش از حد آن می ‌شود.

زیره کفش : زیره کفش‌های موجود در بازار دو نوع است

1) زیره پی او (po) 2) زیره پی ‌وی ‌سی (pvc)

زیره‌های po، نسبت به pvc سبک ‌تر، راحت‌ تر و در برابر سایش مقاوم‌ تر بوده و دوام ‌شان بیشتر است. ظاهر این زیره‌ها، توپُر بوده و در حالت خم کردن، انعطاف‌ بیشتری دارند. در هنگام خرید، باید به این نکته دقت کرد که کف زیره نباید صاف باشد، بلکه باید آج ‌دار بوده تا از لیز خوردن جلوگیری کند. توجه به استانداردهای پنجه کفش در انتخاب آن بسیار مهم است.

قالب ‌بندی:

از نظر قالب ‌بندی، فضای پنجه کفش باید طوری باشد که به انگشت‌های پا فشار وارد نکند. کفش‌هایی که پنجه آنها باریک است، باعث می ‌شوند، انگشت‌های پا در کفش روی هم بیفتند. این کفش‌ها، انگشتان پا را تحت فشار قرار داده و آنها را بد فرم می ‌کنند. این امر در خانم‌ها شایع‌تر است. به طوری که انحراف شست پا در خانم‌ها، 9 برابر آقایان است. جلوی کفش باید به گونه‌ای باشد که پنجه‌های پا از هم

تنه کفش:

پوشیدن کفش نامناسب، تنگ و پاشنه بلند فقط به پاها آسیب نمی‏رساند، بلکه به زانو، کمر، استخوان‏های ستون فقرات و لگن هم آسیب وارد می‏کند.

مورد بعدی تنه کفش است که در واقع چارچوب روی کفش بوده و دور پا را دربرمی ‌گیرد، کفش هم باید به راحتی در برابر فشارهای وارده، مقاومت کرده و شرایط آناتومیکی پا را حفظ کند. علاوه بر فاکتورهای استاندارد مربوط به جنس و ساختمان کفش، فاکتورهای دیگری نیز درباره خود افراد، صدق می ‌کند که به همان اندازه اهمیت دارند.

فرم کف پا: کف پای افراد معمولاً به 3 شکل دیده می شود.

1- کف پای قوس دار : اگر نواری باریک، پنجه پا و پاشنه را به هم وصل کند احتمالاً شما کف پای قوس دار دارید و از این رو مستعد پیچ خوردگی پا هنگام راه رفتن هستید. همیشه به دنبال خرید کفشی باشید که کفی مناسبی برای پوشش دادن قوس کف پای شما داشته باشد و یا از کفی مناسب برای پای خود استفاده کنید.

2- کف پای معمولی : اگر نواری که پنجه و پاشنه پا را به هم وصل می کند، پهنای معمولی داشته باشد می توان کف پای شما را ایده آل دانست و این بدین معنی است که پای شما استعداد پیچ خوردگی به سمت داخل یا خارج را ندارد. یک کفش خوب و معمولی انتخاب مناسبی برای شماست.

3- کف پای پهن : در این نوع کف پا خیلی کم قوس وجود دارد و اغلب پاشنه ی پا، تحت فشار شدید قرار می گیرد. این افراد معمولاً هنگام راه رفتن دچار پیچ خوردگی داخل پا می شوند. پس نوعی از کفش را انتخاب کنید که شست پای شما را به خوبی حمایت کرده و تحت فشار قرار ندهد.

خطر کفش ‏های پاشنه بلند: گاهی وقت‏ها خانمها با پوشیدن یک کفش پاشنه بلند آن قدر از بلند قد شدن کاذب و موقت احساس رضایت می‏کنند که یادشان می‏رود پوشیدن این کفش ممکن است به سلامتی شان آسیب برساند. ضمن اینکه پوشیدن کفش نامناسب، تنگ و پاشنه بلند فقط به پاها آسیب نمی‏رساند، بلکه به زانو، کمر، استخوان‏های ستون فقرات و لگن هم آسیب وارد می‏کند.

وقتی شما کفش پاشنه بلند می‏پوشید، کمر برای جبران فشار وارد شده به پاها، قوس زیادی به خود می‏گیرد و از حالت طبیعی خارج می‏شود. در این حالت فشار زیادی به دیسک‏های بین مهره‏ای ستون فقرات و مفصل زانو وارد می‏شود. مقدار این فشار به ارتفاع پاشنه ی کفش بستگی دارد و هر چه پاشنه کفش بلندتر باشد، فشار بیشتری به عضلات، استخوان‏ها و مفاصل وارد می‏شود. در مقایسه با کفش‏های پاشنه کوتاه، کفشی با پاشنه‏ای حدود 2/5 سانتی ‌متر 22 درصد، کفشی با پاشنه 5 سانتی ‌متر 57 درصد و کفشی که پاشنه 8 سانتی ‌متری دارد 76 درصد به دیسک‏های بین مهره‏ای و زانو بیشتر فشار وارد می‏کند.

به علاوه کفش‏های پاشنه بلند، عضلات پشت ساق پاها را فشرده و منقبض می‏کنند و عملیات خون‌رسانی در این عضلات را مختل می‏کنند. همچنین کفش‏های تنگ و پاشنه بلند پوست پا را از حالت طبیعی خارج کرده و پس از مدتی آن را ضخیم کرده و پینه ایجاد می‏کنند. پینه‏های پا، اغلب دردناک بوده و پا را بد شکل می‏کنند.

اگر از درد دائمی و تورم در پاهای خود رنج می برید، به یک متخصص ارتوپد مراجعه کنید.

نکات لازم هنگام خرید کفش:

1- برای پای بزرگ‌تر (راست یا چپ) کفش بخرید. در بعضی افراد اندازه هر دو پا کاملا یکی نیست و ممکن است یکی از پاها بزرگ‌تر از دیگری باشد. اگر لازم بود برای پای کوچک تر از کفی استفاده کنید.

2- صبح هنگام به خرید نروید. ساعات پایانی روز بهترین زمان برای خرید کفش است. پاها در پایان روز و بعد از چند ساعت راه رفتن و ایستادن، اندازه بزرگ‌تری نسبت به ساعات اولیه روز دارند.

3- اول کفش را بپوشید، بعد بخرید. ممکن است اندازه پاها تغییر کند. برای خرید کفش حتماً خودتان بروید و آن را در مغازه بپوشید و امتحان کنید و صرفاً به خاطر اینکه کفشی اندازه کفش قبلی تان است، آن را نخرید.

4- به پنجه کفش دقت کنید. پنجه کفش نباید باریک و تیز باشد. انگشت‏ها باید راحت بوده و روی هم قرار نگیرند. دقت کنید انگشت شست به اندازه کافی جا داشته باشد و راحت بتواند حرکت کند. کفش نباید آن قدر گشاد باشد که هنگام راه رفتن پاشنه پا از کفش بیرون بیاید.

5-کفشی با رویه مناسب بخرید. جنس رویه کفش باید نرم و قابل انعطاف باشد. کفش‏های چرمی‏، مناسب ترین جنس رویه هستند. کفش‏هایی با رویه پلاستیکی مناسب نیست و موجب تعریق و بوی بد پا می‏شود. کفش‏های پارچه‌ای و برزنتی هم برای فصول گرم سال انتخاب مناسبی هستند.

6- قسمت بیرونی و خارجی کف کفش که با سطح زمین تماس دارد، باید از جنس محکم و با دوام بوده و سطح آن هم صاف و لیز نباشد. قسمت داخلی کفی باید نرم باشد تا پا در آن احساس راحتی کند.

7- کفش‏های پاشنه بلند و همچنین تخت نخرید. کفش‏های پاشنه کوتاه آسیب کمتری به پاها می‏رسانند، اما کفش‏های بدون پاشنه با کفی تخت مناسب نیستند. بهتر است پاشنه کفش باید بین 5-3 سانتی‌متر باشد.

8) خانمها در دوران بارداری باید کفش‌هایی بپوشند که فشار زیادی بر پا و ناحیه پشت وارد نکند. معمولا در این دوران، بین نیم تا یک نمره، تغییر سایز خواهند داشت که با توجه به این تغییر، باید کفشی مناسب انتخاب کنند.

9- اگر از کمردرد مکرر رنج می‌برید،‌ حتما با دقت بیشتری کفش‌هایتان را انتخاب کنید و سعی کنید کفش‌های طبی به پا کنید، زیرا این کمردردها گاهی از عواقب پوشیدن کفش‌های نامناسب و غیر استاندارد هستند.

10- اگر اضافه وزن دارید، پوشیدن کفش‌های تخت و راحت به شما توصیه‌ می‌شود. راه رفتن با کفش‌های پاشنه بلند برای کسانی‌ که اضافه وزن دارند باعث عدم تعادل می‌شود.

11- خانم‌هایی که قدی متوسط یا کوتاه همراه با اندامی متوسط و چاق دارند، بهتر است از کفش‌های پاشنه‌داری استفاده کنند که پاشنه‌هایش ضخیم و بلند است. استفاده از این کفش‌ها، باعث زیباتر شدن حرکات و برقراری تعادل بیشتر هنگام راه ‌رفتن می‌شود. ولی استفاده از کفش‌های پاشنه‌دار سوزنی برای این خانم‌ها مناسب نیست.

12- ‌بهترین کفش‌ها برای پیاده‌روی، کفش‌هایی هستند که به خوبی پاها را در بر‌گیرند و هنگام پیاده‌روی به عنوان محافظی برای پا عمل کنند. همچنین انعطاف‌پذیر باشند و پا در آن خسته نشود.

فقط به رنگ و مدل کفش نگاه نکنید و دنبال مُد نباشید، بلکه دقت کنید کفشی که می خرید کاملا راحت و مناسب پای شما باشد، زیرا سلامت پاهای شما به کفش شما نیز بستگی دارد و سلامت پاها بر سلامت کل بدن موثر است